Zawady Oleckie – malownicza wioska na skraju Puszczy Boreckiej, wśród pagórków, dzikich łąk i trzcinowisk, w objęciach dwóch jezior – Cichego i Głębokiego. Z przedwojennej świetności - było tu ok. 100 domostw, karczma, szkoła, sklep… - została brukowana droga, na którą co poniektórzy chętnie wylaliby asfalt, i 10 zachowanych w dawnej postaci domów.

brukowana droga w Zawadach zachwyca obcokrajowców - zdjęcie zrobione przez francusko-niemiecką rodzinę objeżdżającą świat Link

Nie ma ich wiele więcej w Zawadach, ale poza kilkoma unowocześnionymi, na szczęście z zachowaniem typowej dla tych ziem bryły domów, przybyły też architektoniczne koszmarki. Jak to na polskiej wsi - nie bardzo dba się o spójność architektoniczną i spuściznę historyczną. To, na czym opiera się turystyka, co w innych krajach przyciąga ludzi i pieniądze z całego świata, u nas, choć przetrwało i wojnę, i przesiedlenia, i PGR-y, i zachłyśnięcie się kapitalizmem, niszczone jest do dziś. Pozostaje nam jedno – apelować do lokalnych władz, by odgórnie dbały o charakter mazurskich wsi i dbać o to na własną rękę. Tak właśnie dzieje się w Zawadach, gdzie większość miastowych pieczołowicie odrestaurowuje zakupione tu siedliska, do których przyjeżdżają latem. Ale kilkoro z nich sprowadziło się na stałe.

Żyją tu od kilkunastu lat. W tym Robert Maluchnik z żoną Anną, którzy najpierw własnoręcznie doprowadzili do stanu zamieszkania swój niebieski dom nad jeziorem Głębokim, następnie w stodole urządzili pracownię ceramiczną. Powstające w pracowni wyroby stały się podstawą do założenia galerii rękodzieła, w której można je kupić lub zamówić przez internet.


W drodze na plażę gminną letnicy zatrzymują się przed napisem „Galeria Wiejska” ciekawi, co w niej znajdą. Misy, talerze, mydelniczki, szkliwione ręcznie kafelki, drewniane deski, podstawki i wieszaki inkrustowane ceramicznymi dekorami… A że ludzie przychodząc do galerii pytali o pokoje do wynajęcia, z dawnego budynku gospodarczego powstał obiekt agroturystyczny – Pensjonacik pod tulipanem.



Pensjonacik cieszy się tak dużym powodzeniem, że gdy sąsiad sprzedawał dom otoczony ich ziemią, stanęli na głowie, by dom kupić. Odbudowali od podstaw zawaloną przez wichurę stodołę a dom wyremontowali i powstał w nim kolejny obiekt dla gości – pięknie położony między puszczą a wsią, otoczony wijącą się rzeczką Domek na górce.
I tak dwa walące się siedliska w Zawadach Oleckich zostały uratowane i wypiękniały.
Wszystkie domy, i mieszkalny i te dla gości, urządzone są wyrobami gospodarzy, przedmiotami i meblami z duszą – znalezionymi na śmietnikach, w drewutniach, gdzie czekały na spalenie i odkupionymi za grosze, a następnie w Galerii Wiejskiej dano im nowe życie w nowej, wyjątkowej postaci. Bo przywracanie do życia to pasja gospodarzy. Nie tylko kawałków drewna, z których powstają piękne wyroby, nie tylko walących się domów i skazanych na śmietnik gratów. Uratowali wiele bezdomnych psów i kotów. Starają się propagować troskę o zwierzęta - Ania była współorganizatorką dwóch konkursów dla dzieci z okolicznych wsi, „Mój pies też jest Europejczykiem” i podobnego o kotach. Zaprząta ich też troska o środowisko - mają prawo do używania marki „Gospodarstwo przyjazne naturze”. Zasady ekologii obowiązują także ich gości. Ziemie otaczające Pensjonacik pod tulipanem i Domek na górce to bobrowe rozlewiska, podmokłe trzcinowiska, laski i zagajniki, oraz łąki koszone raz do roku dopiero w sierpniu ze względu na ochronę ptaka derkacza - tak było zawsze i nie zmieni się, nawet gdyby Unia Europejska wstrzymała na ten cel dopłaty. Nie niszcząc urozmaicenia na swej ziemi dbają o zachowanie siedlisk dzikich zwierząt.


Wywieszają budki lęgowe, by pomóc licznie występującym tu ptakom, w tym wielu rzadkim gatunkom. Robert służy wiedzą o ptakach jako leśnik z wykształcenia i ornitolog. Ania zaprasza na warsztaty ceramiczne – od maja do września można nauczyć się lepienia z gliny, szkliwienia kafelków, fachowego ozdabiania zrobionych przez siebie rzeczy.
O Zawadach Oleckich mówią, że to raj na ziemi ale boją się, że sami, nawet z pomocą kilku myślących jak oni sąsiadów, nie dadzą rady go ochronić. Zresztą nie chodzi tylko o Zawady…

[http://zawady-oleckie.com]